Ειδικότερα στην εγκύκλιο αναφέρεται ο τρόπος ύπολογισμου αλλά τι θα πληρώσουν οι ασφαλισμένοι.

Βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών από 1/1/2017 αποτελεί το καθαρό εισόδημα από την άσκηση της επαγγελματικής δραστηριότητας που δημιουργεί την υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ (πρώην ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ, ΟΓΑ). Δεδομένου ότι σε οποιαδήποτε χρονική στιγμή μετά τη διενέργεια της διαδικασίας της ετήσιας εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών είναι πιθανό να προκύψουν μεταβολές στο εισόδημα ή στο χρόνο ασφάλισης ή στην ασφαλιστέα ιδιότητα, απαιτείται τροποποίηση της αρχικής εκκαθάρισης των ασφαλιστικών εισφορών, από την οποία μπορεί να προκύψει διαφορετικό από το αρχικό αποτέλεσμα (χρεωστικό ή πιστωτικό ή μηδενικό υπόλοιπο).

Για την αντιμετώπιση τέτοιων ζητημάτων η εγκύκλιο διευκρινίζει τα εξής:

Χρεωστικό υπόλοιπο στη νέα εκκαθάριση

Μετά τη διενέργεια της νέας εκκαθαριστικής διαδικασίας προκύπτει χρεωστικό υπόλοιπο:

Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν χρεωστικό, μικρότερου όμως ποσού, το επιπλέον ποσό οφειλής κατανέμεται ισομερώς στις επόμενες δόσεις οφειλής, εφόσον υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση. Σε περίπτωση που δεν υπάρχει σε εξέλιξη σχετική διαδικασία, το επιπλέον ποσό οφειλής καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση.
Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν χρεωστικό, μεγαλύτερου όμως ποσού, αναπροσαρμόζονται αντίστοιχα ισομερώς όλες οι δόσεις οφειλής, ανεξάρτητα εάν υπάρχει ή όχι σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση. Τυχόν επιπλέον ποσό που έχει καταβληθεί συμψηφίζεται με επόμενες δόσεις οφειλής, εάν υπάρχουν, ή με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.

Παράδειγμα 1

Τον Ιούνιο του 2018 διενεργείται νέα εκκαθάριση λόγω μεταβολής των εισοδημάτων, και προκύπτει νέο χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €800,00.
Από την αρχική εκκαθάριση είχε προκύψει χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €500,00, το οποίο έπρεπε να καταβληθεί σε 5 ισόποσες μηνιαίες δόσεις ύψους €100,00, με ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης την 31/5/2018.

Δεδομένου ότι το αρχικό χρεωστικό υπόλοιπο είναι μικρότερο του νέου χρεωστικού υπολοίπου, ο ασφαλισμένος πρέπει να καταβάλει επιπλέον διαφορά ύψους €300,00 (€800,00 - €500,00), η οποία επιμερίζεται ισομερώς στις επόμενες τρεις δόσεις, το ύψος των οποίων διαμορφώνεται σε €200,00 μηνιαίως.
Εάν η νέα εκκαθάριση γίνει τον Νοέμβριο του 2018, οπότε και έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία καταβολής της οφειλής εκκαθάρισης σε δόσεις, μέσω των δόσεων έχει ήδη εξοφληθεί το ποσό των €500,00, η διαφορά ύψους €300,00 αναζητείται εφάπαξ μέχρι 31/11/2018.

Παράδειγμα 2

Τον Ιούλιο του 2018 διενεργείται νέα εκκαθάριση λόγω μεταβολής των εισοδημάτων, και προκύπτει νέο χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €300,00.
Από την αρχική εκκαθάριση είχε προκύψει χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €500,00, το οποίο έπρεπε να καταβληθεί σε 5 ισόποσες μηνιαίες δόσεις ύψους €100,00, με ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης την 31/5/2018.

Δεδομένου ότι το αρχικό χρεωστικό υπόλοιπο είναι μεγαλύτερο του νέου χρεωστικού υπολοίπου, αναπροσαρμόζονται όλες οι μηνιαίες δόσεις και διαμορφώνονται σε €60 (5 δόσεις x €60,00 = €300,00).

Ο ασφαλισμένος έχει ήδη καταβάλει 2 δόσεις (2 x €100,00 = €200,00), δηλαδή έχει καταβάλει επιπλέον ποσό ύψους €80,00 (2 x €100,00 ποσό αρχικής δόσης - 2 x €60,00 ποσό νέας δόσης), το οποίο συμψηφίζεται με επόμενες δόσεις οφειλής. Εάν η νέα εκκαθάριση γίνει τον Νοέμβριο του 2018, οπότε και έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία καταβολής της οφειλής σε δόσεις, μέσω των δόσεων έχει ήδη εξοφληθεί το ποσό των €500,00, οπότε το επιπλέον καταβληθέν ποσό ύψους €200,00 συμψηφίζεται με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.

Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν μηδενικό, τότε το ποσό της οφειλής που προκύπτει, εφόσον υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, καταβάλλεται σε τόσες δόσεις όσες απομένουν, ισομερώς κατανεμημένο. Εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης οφειλών, το ποσό της οφειλής καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση.

Παράδειγμα 3

Τον Ιούλιο του 2018 διενεργείται νέα εκκαθάριση λόγω μεταβολής των εισοδημάτων και
προκύπτει χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €300,00.
Από την αρχική εκκαθάριση είχε προκύψει μηδενικό υπόλοιπο.
Δεδομένου ότι βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση και απομένουν 3 μηνιαίες δόσεις, το ανωτέρω ποσό καταβάλλεται σε 3 μηνιαίες δόσεις ύψους €100,00.

Εάν η νέα εκκαθάριση γίνει τον Νοέμβριο του 2018, οπότε και έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, το ποσό της οφειλής ύψους €300,00 καταβάλλεται μέχρι 30/11/2018.

Γ. Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν πιστωτικό, τότε:
i) εφόσον το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο δεν έχει επιστραφεί στον ασφαλισμένο ή δεν έχει συμψηφιστεί με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές, τότε το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο διαγράφεται.

Το νέο χρεωστικό υπόλοιπο, εάν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, καταβάλλεται σε τόσες δόσεις όσες απομένουν, ισομερώς κατανεμημένο.

Εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη σχετική διαδικασία το ποσό της οφειλής καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση.
ii) εφόσον το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει επιστραφεί και:

- το νέο χρεωστικό υπόλοιπο είναι μικρότερο ή ίσο με το επιστραφέν αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο, το νέο χρεωστικό υπόλοιπο αναζητείται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση.
- το νέο χρεωστικό υπόλοιπο είναι μεγαλύτερο του επιστραφέντος αρχικού πιστωτικού υπολοίπου, το νέο χρεωστικό υπόλοιπο, έως του ύψους του επιστραφέντος αρχικού πιστωτικού υπολοίπου, καταβάλλεται εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα που διενεργήθηκε η νέα εκκαθάριση, και η διαφορά καταβάλλεται σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, σύμφωνα με τα ανωτέρω, εάν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, ή εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα διενέργειας της νέας εκκαθάρισης εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη σχετική διαδικασία.

iii) εφόσον το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει συμψηφιστεί με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές, το νέο χρεωστικό υπόλοιπο καταβάλλεται σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, σύμφωνα με τα ανωτέρω εάν υπάρχει σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης σε δόσεις οφειλών από εκκαθάριση, ή εφάπαξ μέχρι το τέλος του μήνα διενέργειας της νέας εκκαθάρισης εάν δεν υπάρχει σε εξέλιξη σχετική διαδικασία.

Σημειώνουμε ότι σε περίπτωση που το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει επιστραφεί ή συμψηφιστεί λαμβάνεται υπόψη για τον προσδιορισμό του υπολοίπου από τη νέα εκκαθάριση.

Παράδειγμα 4

Σύμφωνα με την αρχική εκκαθάριση ο ασφαλισμένος όφειλε να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές ύψους €1.000,00 και είχε καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές ύψους €1.200,00 με αποτέλεσμα να προκύψει πιστωτικό υπόλοιπο ύψους €200,00.

Τον Ιούλιο του 2018, και ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης οφειλών από την ετήσια εκκαθάριση, διενεργείται νέα εκκαθάριση λόγω μεταβολής των εισοδημάτων, και προκύπτει ότι ο ασφαλισμένος όφειλε να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές ύψους
€1.500,00.
i) Εάν το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο των €200,00 δεν έχει ακόμη επιστραφεί στον ασφαλισμένο, τότε αυτό διαγράφεται, και το νέο χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €300,00 (€1.500,00 καταβλητέες εισφορές - €1.200,00 καταβληθείσες εισφορές) αναζητείται σε 3 δόσεις (όσες έχουν απομείνει από τη διαδικασία εξόφλησης οφειλών από εκκαθάριση)
ύψους €100,00.
ii) Εάν το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο ύψους €200,00 έχει επιστραφεί στον ασφαλισμένο, τότε θεωρείται ότι ο ασφαλισμένος έχει καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές ύψους €1.000,00 (€1.200,00 πραγματικά καταβληθείσες εισφορές - €200,00 αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο που έχει επιστραφεί).
Συνεπώς, προκύπτει χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €500,00 (€1.500,00 καταβλητέες εισφορές - €1.000,00 καταβληθείσες εισφορές).
Δεδομένου ότι το νέο χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €500,00 είναι υψηλότερο του αρχικού πιστωτικού υπολοίπου ύψους €200,00, από το νέο χρεωστικό υπόλοιπο το ποσό των €200,00 καταβάλλεται εφάπαξ και η διαφορά ύψους €300,00 καταβάλλεται σε 3 δόσεις (όσες έχουν απομείνει από τη διαδικασία εξόφλησης οφειλών από εκκαθάριση) ύψους
€100,00.
iii) Σε περίπτωση που το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο ύψους €200,00 έχει συμψηφιστεί με ασφαλιστικές εισφορές, τότε το νέο χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €500,00, το οποίο προκύπτει σύμφωνα με τα ανωτέρω, καταβάλλεται σε 3 δόσεις (όσες έχουν απομείνει από τη διαδικασία εξόφλησης οφειλών από εκκαθάριση) ύψους €166,67.

Μηδενικό Υπόλοιπο στη νέα εκκαθάριση

Μετά τη διενέργεια της νέας εκκαθαριστικής διαδικασίας προκύπτει μηδενικό υπόλοιπο:

Α. Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν χρεωστικό, οι δόσεις οφειλής μηδενίζονται και τυχόν ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί μέσω των δόσεων συμψηφίζονται με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.

Β. Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν πιστωτικό και δεν έχει επιστραφεί στον ασφαλισμένο ή δεν έχει συμψηφιστεί με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές, τότε διαγράφεται.
Σε περίπτωση που το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει επιστραφεί ή συμψηφιστεί, το σχετικό ποσό έχει ληφθεί υπόψη για τον προσδιορισμό του νέου μηδενικού υπολοίπου, και συνεπώς δεν υφίσταται πιστωτικό υπόλοιπο που πρέπει να αναζητηθεί.

Παράδειγμα 5
Σύμφωνα με την αρχική εκκαθάριση ο ασφαλισμένος όφειλε να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές ύψους €1.000,00 και είχε καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές ύψους €1.200,00 με αποτέλεσμα να προκύψει πιστωτικό υπόλοιπο ύψους €200,00.
Τον Ιούλιο του 2018, και ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης οφειλών από την ετήσια εκκαθάριση, διενεργείται νέα εκκαθάριση λόγω μεταβολής στα εισοδήματα και στο χρόνο ασφάλισης, και προκύπτει ότι ο ασφαλισμένος όφειλε να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές ύψους €1.000,00.
Εάν το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει επιστραφεί ή συμψηφιστεί, τότε οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές διαμορφώνονται σε €1.000,00 (€1.200,00 πραγματικά καταβληθείσες εισφορές - €200,00 αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο που έχει επιστραφεί). Συνεπώς, το νέο υπόλοιπο είναι μηδενικό.

Πιστωτικό Υπόλοιπο στη νέα εκκαθάριση

Μετά τη διενέργεια της νέας εκκαθαριστικής διαδικασίας προκύπτει πιστωτικό υπόλοιπο:

Α. Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν χρεωστικό, τυχόν δόσεις οφειλής μηδενίζονται και ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί μέσω δόσεων, καθώς και το νέο πιστωτικό υπόλοιπο, συμψηφίζονται με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.

Παράδειγμα 6

Τον Ιούλιο του 2018 διενεργείται νέα εκκαθάριση λόγω μεταβολής των εισοδημάτων, και προκύπτει πιστωτικό υπόλοιπο ύψους €800,00.
Από την αρχική εκκαθάριση είχε προκύψει χρεωστικό υπόλοιπο ύψους €500,00, το οποίο έπρεπε να καταβληθεί σε 5 ισόποσες μηνιαίες δόσεις ύψους €100,00, με ημερομηνία καταβολής της πρώτης δόσης την 31/5/2018.

Ο ασφαλισμένος μέχρι τη διενέργεια της νέας εκκαθάρισης έχει εξοφλήσει με την καταβολή δύο μηνιαίων δόσεων το ποσό των €200,00.

Οι δόσεις μηδενίζονται και το ποσό των €1.000,00 (€800,00 το νέο πιστωτικό υπόλοιπο + €200,00 που έχουν ήδη εξοφληθεί με τις 2 μηνιαίες δόσεις) συμψηφίζεται με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.

Εάν η νέα εκκαθάριση γίνει τον Νοέμβριο του 2018, οπότε και έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία καταβολής της οφειλής σε δόσεις, μέσω των δόσεων έχει ήδη εξοφληθεί το ποσό των €500,00, οπότε το ποσό των €1.300,00 (€800,00 το νέο πιστωτικό υπόλοιπο + €500,00 που έχουν ήδη εξοφληθεί με τις 5 μηνιαίες δόσεις) συμψηφίζεται με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.

Β. Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν μηδενικό, το νέο πιστωτικό υπόλοιπο συμψηφίζεται με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές.

Γ. Εάν το αποτέλεσμα της αρχικής εκκαθάρισης ήταν πιστωτικό:
i) εάν το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο δεν έχει επιστραφεί στον ασφαλισμένο ή δεν έχει συμψηφιστεί με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές, τότε το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο διαγράφεται και επιστρέφεται στον ασφαλισμένο ή συμψηφίζεται με επόμενες ασφαλιστικές εισφορές το νέο πιστωτικό υπόλοιπο.
ii) εάν το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει επιστραφεί ή συμψηφιστεί, δεδομένου ότι έχει ληφθεί υπόψη για τον υπολογισμό του νέου πιστωτικού υπολοίπου, επιστρέφεται ή συμψηφίζεται το νέο πιστωτικό υπόλοιπο ανάλογα με την αρχική επιλογή του ασφαλισμένου.

Παράδειγμα 7

Σύμφωνα με την αρχική εκκαθάριση ο ασφαλισμένος όφειλε να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές ύψους €1.000,00 και είχε καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές ύψους €1.200,00 με αποτέλεσμα να προκύψει πιστωτικό υπόλοιπο ύψους €200,00.

Τον Ιούλιο του 2018, και ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία εξόφλησης οφειλών από την ετήσια εκκαθάριση, διενεργείται νέα εκκαθάριση λόγω μεταβολής στα εισοδήματα, και προκύπτει ότι ο ασφαλισμένος όφειλε να καταβάλει ασφαλιστικές εισφορές ύψους €800,00.
i) Εάν το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο δεν έχει επιστραφεί ή συμψηφιστεί, τότε προκύπτει νέο πιστωτικό υπόλοιπο ύψους €400,00 (€800,00 καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές -
€1.200,00 καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές), το οποίο επιστρέφεται ή συμψηφίζεται.
ii) Εάν το αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο έχει επιστραφεί ή συμψηφιστεί, τότε οι καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές διαμορφώνονται σε €1.000,00 (€1.200,00 πραγματικά καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές - €200,00 αρχικό πιστωτικό υπόλοιπο που έχει επιστραφεί), και προκύπτει νέο πιστωτικό υπόλοιπο ύψους €200,00 (€800,00 καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές - €1.000,00 καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές), το οποίο επιστρέφεται ή συμψηφίζεται.

Πηγή: Dikaiologitikanews